De St Janskerk te 's-Hertogenbosch

Jan Mosmans

Eerste hoofdstuk ~ De Romaansche St Jan (± 1210)

• 1. De streek en de stad1
• 2. Geestelijke behoeften der bewoners8
• 3. Kerkelijke rechtstoestanden14
• 4. Het kerkdomein in een politiek verdrag begrepen17
• 5. De kerk als bouwkundig-archeologisch object21
• 6. Aanbouwen aan de vroegste St Jan27
• 7. Uitgroeiend parochie-leven32

Tweede hoofdstuk ~ De gotiek St Jan met ronde kolommen en kolonetten (1280)

• 1. Een grooter bedehuis dan het Romaansche noodzakelijk41
• 2. Onderzoek naar het bouw-ontwerp43
• 3. De vermoedelijke bouwmeester50
• 4. De bouw begonnen, voortgezet en gestaakt65
• 5. De kerkmeesters van 132871
• 6. Iets over den inwendigen dienst73
• 7. De Clercbroederschap van onzer Vrouwen76

Derde hoofdstuk ~ Bouw der tegenwoordige St Janskerk (± 1330 - ± 1530)

• 1. „Repentir dans la construction”83
• 2. Er bestaat geen in 1419 verbrande en herbouwde St Jan!85
• 3. De fabriekmeesters besluiten tot den bouw van den kapellenkrans (± 1330)89
• 4. Het plan rijpt om de kerk aanzienlijk hooger te maken (± 1345)93
• 5. De eigenlijke „ombouw” der kerk van 1280 begonnen (± 1350)96
• 6. Aanleg van het Noorder-transsept en den N.O.-hoek kerkschip (± 1370 - 1380)101
• 7. De straalkapellen afgebouwd (1380 - 1390)108
• 8. Het chook gebouwd, zonder den triomfboog (± 1390 - 1410)111
• 9. De triomfboog, van den grond-af, opgetrokken (± 1410 - 1415)113
• 10. Dwars door de kerk heen gebouwd. Zuider-transseptgevel, (voor- en Westzijde), aangelegd (± 1390 - 1430)117
• 11. Het Noorder-transsept afgebouwd (± 1420 - ± 1455)121
• 12. Het begin van het schip opgehaald en on-overwelfd in gebruik genomen (± 1440 - 1465)123
• 13. Het Zuider-transsept voltooid en van een diepere voorhal voorzien (± 1430 - 1470)129
• 14. De Romano-gothieke Westertoren verhoogd (± 1450)132
• 15. Allerlei aanbouwen, tusschen 1430 en 1490133
• 16. Materiaal voor de Noordzijde van het kerkschip besteld (1478) Het oude werk afgebroken. De Noorder-zijbeuk opgetrokken.141
• 17. De uiterste Zuider-zijbeuk, of „hulaat” gefundeerd en het daarbij gelaten (1497)149
• 18. Het schip met de zijbeuken afgebouwd (1501 - 1522)150
• 19. De middentoren opgetrokken (1523 - 1529)159
• 20. Werken, uitgevoerd aan de Westfaçade en den kleinen toren (± 1530)163

Vierde hoofdstuk ~ De vijf elkaar opvolgende choren of kapellen der Illustre Lieve Vrouwe Broederschap

• 1. Bemerkingen vooraf.173
• 2. Eerste Broederschap-choor, gereedgekomen in 1317181
• 3. Tweede Broederschap-choor, beter ingericht (± 1340)182
• 4. Plan derde Broederschap-choor, ontworpen omstreeks 1360183
• 5. Uitvoering derde Broederschap-choor, voleindigd vóór 1370185
• 6. Vierde Broederschap-choor, gebouwd tusschen 1408 en 1420194
• 7. Vijfde Broederschap-choor, gebouwd tusschen 1479 en 1494211

Vijfde hoofdstuk ~ Algemeen bouwkundig overzicht der kerk

• 1. De plaats, die de kerk inneemt in de groote kathedralen-familie227
• 2. De reeks harer opvolgende bouwmeesters en loedsmeesters231
• 3. De St Jan maakt eenigszins „school”239
• 4. De bouwkundige schoonheid van binnen en buiten247
• 5. Frontaal-vullingen277
• 6. Luchtboog-beeldjes301
• 7. Afbeeldingen van sluit- of gewelfsteenen312
• 8. Iets over de steenhouwersmerken317

Zesde hoofdstuk ~ Algemeen overzicht van den eeredienst

• 1. De geestelijkheid321
• 2. De altaren325
• 3. Kerkelijk leven339
• 4. De kerkelijke dienst in de Broederschap-kapel353
• 5. Verdwenen preciosa en kerkmeubelen356
• 6. Het comfort in de kerk359
• 7. De groote processie363

Zevende hoofdstuk ~ Het bloeitijdperk der St Jan en wat daaruit nog is overgebleven

• 1. Het choor-gestoelte375
• 2. Troonhuiven („Het draaiend baldakijn”)383
• 3. Grafzerken (Duhamel's vrouw)385
• 4. Muurschilderingen (St Nicolaas)388
• 5. De doopvont391
• 6. Het oordeelspel396
• 7. Friezen en koperen spijlen der choor-afsluiting401
• 8. De preekstoel (Kuip)403
• 9. Het mirakuleuze beeld van O.L. Vrouw van Den Bosch409

Achtste hoofdstuk ~ Ontluistering en herstel, brand en nieuwe meubelen

• 1. De beeldenstorm417
• 2. Antyx-snijders aan den arbeid427
• 3. De torenbrand van 1584432
• 4. Het oxaal (1610)435
• 5. Het sanctuarium (1613)441
• 6. Het hoogaltaar (1617 - 1620)443
• 7. Het orgel (1617 - 1620 - 1622)447
• 8. De apostel-beelden in het choor (1620)453

Negende hoofdstuk ~ De St Jan in Protestantsch bezit

• 1. Het beleg van 1629457
• 2. De kerkschat weggevoerd462
• 3. In welken toestand aanvaardden de Protestanten het kerkgebouw?467
• 4. Zuivering der St. Jan van „Paepsche superstitięn”470
• 5. De eischen, die de Protestanten aan een kerkgebouw stellen473
• 6. Protestantsche liturgische meubelen480
• 7. De Protestanten als „huisheeren”486

Tiende hoofdstuk ~ Een nieuwe orde van zaken

• 1. Terugkeer der St Jan in Katholiek bezit (1798 - 1800 - 1814)492
• 2. Blik op de kerkruďne497
• 3. De prijsvraag en de Gebrs Donckers (1853)499
• 4. Het verloop der bouwherstelling (1858 - heden)508
• 5. Het schilderachtig aanzien verloren gegaan514
• 6. Willekeurige restauratiën517
• 7. Nieuwe bemeubeling en verfraaiing527
• 8. Afbouw in de toekomst538